Γενικά για τις Ηπατίτιδες
Tι είναι ηπατίτιδα
Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα σημαντικό όργανο που βρίσκεται στο δεξιό άνω τμήμα της κοιλιακής χώρας. Έχει πολλές σημαντικές λειτουργίες και συμμετέχει στο μεταβολισμό ουσιών και στην αποβολή τοξικών παραγόντων και φαρμάκων. Επιπλέον διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στη σύνθεση παραγόντων που βοηθάνε στην πήξη του αίματος, καθώς και στην παραγωγή ουσιών που βοηθούν την άμυνα του οργανισμού στη μάχη κατά των λοιμώξεων. Όταν το ήπαρ προσβληθεί από ιούς ή υποστεί βλάβη από άλλα αίτια όπως τοξίνες, φάρμακα, ή αλκοόλ, αναπτύσσεται φλεγμονή (ερεθισμός) και νέκρωση, κατάσταση η οποία ονομάζεται ηπατίτιδα.
Ιοί που ευθύνονται για την ιογενή ηπατίτιδα
Οι πιο γνωστοί ιοί ηπατίτιδας, είναι οι Α, Β, C, D και Ε. Εκτός από αυτούς υπάρχουν και κάποιοι άλλοι ιοί που δεν προσβάλλουν αποκλειστικά το ήπαρ, αλλά μπορεί να προκαλέσουν ηπατίτιδα και χαρακτηρίζονται ως ηπατοτρόποι ιοί.
Πώς αναπτύσσεται η οξεία ηπατίτιδα
Η οξεία ηπατίτιδα εμφανίζεται λίγες εβδομάδες έως μήνες μετά την είσοδο του ιού της ηπατίτιδας στο ανθρώπινο σώμα.
Συνήθως δεν έχει καθόλου συμπτώματα αν όμως εμφανίσει αυτά μπορεί να είναι:
• έντονη καταβολή δυνάμεων, μυαλγίες, αρθραλγίες, πονοκέφαλος
• ανορεξία, ναυτία, έμετοι, διάρροιες
• αίσθημα βάρους στο δεξιό άνω τμήμα της κοιλιάς
• πυρετός
• αποστροφή στο κάπνισμα
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι και ήπια και να περάσουν χωρίς καν να το καταλάβουμε. Καποιοι ασθενείς όμως μπορεί να εμφανίσουνε έντονα συμπτώματα όπως ίκτερο (κιτρίνισμα), σκοτεινόχρωμα ούρα (σαν κονιάκ), άσπρα κόπρανα (σαν ασβέστης).
Σπάνια σε ποσοστό μικρότερο από 1-2% η οξεία ηπατίτιδα έχει πολύ βαριά πορεία, οπότε χαρακτηρίζεται σαν κεραυνοβόλος οξεία ηπατίτιδα με αυξημένη θνητότητα που φτάνει και το 70-90%.
Χρόνια ιογενής ηπατίτιδα
Χρόνια ιογενής ηπατίτιδα προκαλείται μόνο από τους ιούς της ηπατίτιδας Β, C και D σε ασθενείς που το αμυντικό τους σύστημα δεν κατορθώνει να αποβάλλει τον ιό. Είναι ύπουλη αρρώστεια διότι ενώ δεν προκαλεί συμπτώματα, πολλές φορές η ύπαρξη του ιού εξακολουθεί να προκαλεί φλεγμονή (ερεθισμό) και να καταστρέφει το συκώτι. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία τότε μπορεί να αναπτυχθεί ινώδης ιστος (ουλή) μέσα στο ήπαρ. Εάν η βλαβη επηρεάσει πάνω από το 75% του ήπατος αυτό δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει σωστά, και δημιουργείται μια κατάσταση που ονομάζεται κίρρωση.
Εξετάσεις για την διάγνωση ιογενούς ηπατολογικού προβλήματος
- Μη ειδικές εξετάσεις όπως οι αμινοτρανσφεράσες ή τρανσαμινάσες αυξάνονται απο 2 εως και περισσότερο απο 15 φορες και χολερυθρίνη που δίνει την χαρακτηριστική κίτρινη χροιά στα μάτια και στο δέρμα (ίκτερος). Η ανεύρεση αυξημένων τρανσαμινασών ή χολερυθρίνης, δε σημαίνει υποχρεωτικά ιογενή ηπατίτιδα και συχνά ο ασθενής χρειάζεται να υποβληθεί σε ειδικώτερες εξετάσεις για τη διερεύνηση του αιτίου.
- Ειδικές εξετάσεις που αφορούν στην ανίχνευση των ιών. Τέτοιες εξετάσεις είναι οι δείκτες ηπατίτιδας, που δείχνουν αν έχουμε έρθει σε επαφή με τον ιό και οι μοριακές εξετάσεις (PCR), που δείχνουν αν ο ιός πολλαπλασιάζεται στο ήπαρ.
Θεραπεία για την ιογενή ηπατίτιδα
Στην περίπτωση της οξείας ηπατίτιδας δεν υπάρχει ανάγκη ειδικής θεραπείας, παρά μόνο υποστηρικτική αγωγή και παρακολούθηση για την περίπτωση εμφάνισης επιπλοκών. Εξαίρεση αποτελεί η οξεία ηπατίτιδα C, όπου η μετάπτωση σε χρονιότητα μειώνεται με τη βοήθεια ειδικής θεραπείας.
Αντίθετα, ανάγκη από ειδική φαρμακευτική θεραπεία έχει σημαντικό ποσοστό ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα τόσο την Β όσο και την C. Η θεραπεία έχει ως στόχο την εκρίζωση του ιού της ηπατίτιδας και/ή την πρόληψη της ανάπτυξης κίρρωσης και καρκίνου του ήπατος.