Ηπαρ και αλκοόλ

Η χρόνια κατανάλωση αλκοολ μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο ήπαρ. Το σχετικά ασφαλές όριο κατανάλωσης για τις γυναίκες είναι ένα ποτό και τους άνδρες είναι δύο ποτά την ημέρα. Σαν “ένα ποτό” θεωρείται ένα ποτηράκι κρασί, ένα σφηνάκι ή ένα συνηθισμένο ποτήρι μπύρα.

Το αλκοόλ που καταναλώνεται, μεταφέρεται στο ήπαρ και εκεί καταστρέφεται. Στη διάρκεια αυτής της διάσπασης του αλκοόλ στο ήπαρ δημιουργούνται τοξικά προϊόντα και το ήπαρ μπορεί να υποστεί βλάβη. Η βλάβη αυτή διαφέρει τόσο από άνθρωπο σε άνθρωπο, όσο και από τους άντρες στις γυναίκες. Η ποσότητα της κατανάλωσης, η συχνότητα, συνυπάρχουσες παθήσεις (χρόνια ηπατίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης κλπ) αλλά και γενετική προδιάθεση (την οποία συνήθως δεν γνωρίζουμε) παίζουν σημαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Έτσι κάποιος που μεταβολίζει (καταστρέφει) το αλκοόλ γρήγορα, χρειάζεται προφανώς μεγαλύτερες ποσότητες αλκοόλ προκειμένου να υποστεί ηπατική βλάβη.

Εάν τα τοξικά προϊόντα απομακρυνθούν γρήγορα, η βλάβη είναι μικρή και αναστρέψιμη. Σε χρόνια κατάχρηση όμως μπορούν να προκληθούν τρεις παθήσεις: Αλκοολική λιπώδης διήθηση, αλκοολική ηπατίτις, αλκοολική κίρρωση ήπατος.

Συμπτώματα

Η αλκοολική λιπώδης διήθηση συνήθως δεν συνδέεται με συμπτώματα. Εάν υπάρχουν, μπορεί να περιλαμβάνουν γενικευμένη αδυναμία, καταβολή, δυσφορία στο δεξιό υποχόνδριο κ.α. Αποτελεί μία πρώιμη και σε πολλές περιπτώσεις αναστρέψιμη νόσο. Τα ηπατικά τεστ εκτός από τις τρανσαμινάσες, είναι συνήθως φυσιολογικά.

Η αλκοολική ηπατίτιδα μπορεί να εμφανισθεί μέχρι στο 35% των αλκοολικών. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται ανορεξία, ναυτία, πόνος στην κοιλιά, ίκτερος και πυρετός. μπορεί να έχει ήπια ή βαριά μορφή. Η πρώτη είναι συχνά αναστρέψιμη. Στη δεύτερη περίπτωση επιπλοκές και θάνατος μπορεί να εξελιχθούν γρήγορα.

Αλκοολική κίρρωση είναι η πιο προχωρημένη μορφή ηπατικής βλάβης και είναι μη-αναστρέψιμη. Τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με αυτά της αλκοολικής ηπατίτιδας. Υπάρχει πλήρης καταστροφή της αρχιτεκτονικής του ήπατος και εμφανίζεται σε 10-20% των βαρέων αλκοολικών. Η αντιμετώπιση έχει σαν στόχο την επιβράδυνση της εξέλιξης και τη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Αντιμετώπιση του προβλήματος

Η κατάχρηση αλκοόλ είναι μια νόσος που έχει ψυχική αιτιολογία. Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να κατευθύνονται άμεσα σε ειδικούς ψυχιάτρους, με τρόπο που να μην προσβάλλεται η προσωπικότητα τους. Το να επισείουμε απλά τον φόβο των κινδύνων της κατάχρησης, δεν βοηθάει τον ασθενή. Δείχνοντας συγκατάβαση και αγκαλιάζοντας με αγάπη αυτούς τους ανθρώπους, προσπαθώντας να τους δείξουμε την ανάγκη να ζητήσουν έγκαιρα βοήθεια για τα ψυχικά προβλήματα τους, έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Ο ηπατολόγος συμμετέχει στην ομάδα που θα κληθεί να βοηθήσει τον αλκοολικό ασθενή. Η παρακολούθηση και πρόληψη των φυσικών βλαβών καθώς και η αντιμετώπιση των επιπλοκών όπως η κίρρωση, όταν αυτές εμφανιστούν αποτελούν μέρος από τη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει.