Χολολιθίαση
Οι χολόλιθοι είναι πέτρες που δημιουργούνται στη χοληδόχο κύστη (χολο-λιθίαση) ή στα χοληφόρα αγγεία (χοληδοχο-λιθίαση). Είναι κυρίως δύο ειδών: χοληστερινικοί και λίθοι χρωστικής. Οι πρώτοι και συχνότεροι (80%) δημιουργούνται όταν υπάρχει περίσσεια χοληστερίνης στη χολή και οι δεύτεροι, όταν υπάρχει περίσσεια χολερυθρίνης, χρωστικής που προέρχεται από την καταστροφή του αίματος. Το τελευταίο συμβαίνει σε αυξημένη αιμόλυση, όπως σε ορισμένες ασθένειες του αίματος. Η φτωχή κινητικότητα της χοληδόχου κύστης (δυσκινησία) επίσης συμβάλλει στη δημιουργία λίθων.
Παράγοντες αυξημένου κινδύνου για τη δημιουργία λίθων αποτελούν:
- Γυναικείο φύλο
- Ηλικία άνω των 60 ετών
- Παχυσαρκία
- Κύηση
- Δίαιτα πλούσια σε λίπη
- Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες
- Οικογενειακό ιστορικό
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Γρήγορη απώλεια βάρους ή παρατεταμένη νηστεία
- Λήψη μερικών φαρμάκων κατά της χοληστερίνης
- Λήψη οιστρογόνων
Οι χολόλιθοι είναι ως επί το πλείστον σιωπηροί και ανακαλύπτονται τυχαία. Σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλούν φλεγμονή στη χοληδόχο κύστη (χολοκυστίτις ή απόστημα), πόνο (κολικό χοληφόρων), ναυτία/εμέτους ή δυσπεψία, απόφραξη χοληφόρων που οδηγεί σε ίκτερο ή λοίμωξη (χολαγγειίτις) ή παγκρεατίτιδα. Η τελευταία επιπλοκή είναι συχνότερη από ότι νομίζουμε και μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να οδηγήσει στο θάνατο του ασθενούς. Σπάνια οι λίθοι συμβάλλουν στον καρκίνο της χοληδόχου κύστης.
Θεραπεία
Η θεραπεία των λίθων της χοληδόχου κύστης είναι η χειρουργική αφαίρεση της με λαπαροσκόπηση (λαπαροσκοπική ή σπανιώτερα ανοιχτή χολοκυστεκτομή). Η θεραπεία των λίθων του χοληδόχου πόρου απαιτεί ERCP. Μερικοί ασθενείς χρειάζονται και τα δύο. Η ανακάλυψη χολολίθων δεν συνεπάγεται αυτόματα χειρουργική επέμβαση, αλλά ο κάθε ασθενής πρέπει να αξιολογείται κατά περίπτωση.